Ukkel heeft talrijke gebouwen en landschappen die wettelijk beschermd zijn («bescherming» of opname op de «bewaarlijst»).
In de eerste plaats gaat het om zeer oude gebouwen: bijvoorbeeld het Papenkasteel en de Nekkersgatmolen. Maar ook enkele werken uit het begin van de XXste eeuw zoals de beroemde villa Bloemenwerf van architect Vandevelde. En ook semi-natuurlijke sites waar de natuur en de mens hebben samengewerkt om de landschappelijke kwaliteit en de biologische rijkdom te beschermen: bijvoorbeeld de Kauwberg en de holle weg van het Crabbegat.
Iedereen is het erover eens dat deze officieel erkende waardevolle getuigenissen uit ons verleden in de best mogelijke staat bewaard moeten worden. Grote voorzichtigheid is dus geboden wanneer er aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen onderzocht worden met het oog op renovaties of verbouwingen op basis van nieuwe behoeften. Het is de taak van de overheidsinstanties om deze verantwoordelijkheid op te nemen voor het algemeen belang.
Sommige goederen, die op zichzelf niet noodzakelijk opmerkelijk zijn, verdienen het evenwel om beschermd te worden vanwege hun bijdrage aan de typologie en de geschiedenis van de plaats waar zij zich bevinden.
De recentste architecturale verwezenlijkingen die nog niet wettelijk of anders beschermd zijn, vormen een delicater probleem.
De vraag is niet zozeer of men van hun stijl houdt of niet maar welke van deze werken het verdienen om als bijzonder representatief te worden aangemerkt voor de creativiteit van een tijdperk.
Drie essentiële aspecten werden voor deze goederen in aanmerking genomen voor de stedenbouwkundige analyse van de dossiers:
- de kenmerken van het goed en zijn plaats in het werk van de architect;
- het nieuwe hedendaagse architecturale project dat wordt voorgesteld;
- en ten slotte, de verbouwingsmogelijkheden van de bestaande woning als antwoord op de huidige, uitgebreidere eisen op het vlak van comfort.