Ozon : vriend of vijand ?
De atmosfeer is samengesteld uit twee lagen : de troposfeer (tot ongeveer 13 km hoogte) en de stratosfeer (tot ongeveer 50 km hoogte).
Ozon : de levensbeschermer
De maximale ozonconcentratie (normaal bestanddeel van de lucht) bevindt zich in de stratosfeer op ongeveer 30 km hoogte. De ozonlaag beschermt ons tegen de ultraviolette stralingen. De vernietiging van deze laag is vooral te wijten aan de CFK's of "freon", geproduceerd door de industriële werkzaamheden, maar ook door spuitbussen.
Ozon : gevaarlijk voor de gezondheid
Het leven op de aarde komt in aanraking met de onderste luchtlaag, de troposfeer. De ozon op deze troposferische laag wordt volgens een natuurlijk proces gevormd en afgebroken, door verschillende chemische reacties. De aanwezigheid van ozon is hier gering.
De ozon die in deze troposfeer aanwezig is, komt merendeels voort uit de verontreiniging door menselijke activiteiten, voornamelijk het verkeer.
De troposferische ozon is een secundaire vervuiler. Dit betekent dat hij niet rechtstreeks geproduceerd wordt. De ozonconcentratie is natuurlijk gering.
In aanwezigheid van zuurstof wordt uit stikstofdioxide (NO2) ozon gevormd onder invloed van het UV-licht, volgens deze formule :
NO2 + O2 + U.V. à NO + O3
Enkel de vluchtige organische stoffen (VOS), die bij onvolledige verbranding (motoren) of de benzineverdamping gevormd worden, verstoren dat evenwicht.
Deze VOS bevorderen de vorming van ozon en blokkeren tegelijkertijd de capaciteit van NO om ozon te vernietigen. Dit leidt tot de vorming van meer ozon, met mogelijk gevaarlijke concentraties als gevolg bij weinig wind en veel zon.
